اقبال فزاینده به حوزه نوپای «دیفای» (DeFi) از یک سو و تقاضای روزافزون برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا دی‌اپ‌ها از سویی دیگر، جرقه اولیه ساخت شبکه «فانتوم» (Fantom) را در ذهن بنیان‌گذاران آن روشن کرد.
فانتوم را می‌توان یک زنجیره هوشمند بلاک‌چینی غیرمتمرکز دانست که توانسته تا اندازه‌ای معضل مقیاس‌پذیری شبکه‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین را حل کند و با سرعت بیشتری از پس پردازش تراکنش‌ها بربیاید. علاوه‌براین، این شبکه از یک سازوکار اجماع ویژه موسوم به «لاچسیس» (Lachesis) بهره می‌برد که آن را از دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی متمایز میکند.
از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد فانتوم این است که می‌تواند در قامت زیرساختی غیرمتمرکز، میزبان برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین باشد. بنابراین می‌توان فانتوم را رقیبی تازه‌نفس برای شبکه اتریوم به شمار آورد. سنگ بنای اولیه شبکه فانتوم در سال ۲۰۱۹ بنیان گذاشته شد و سازندگان آن مدعی‌اند تمام هم‌وغم خود را برای حل معضلهای سه‌گانه شبکه‌های بلاک‌چینی به کار خواهند بست. امنیت، تمرکززدایی و مقیاس‌پذیری، سه رأس مثلث این معضل سه‌گانه‌اند و به اذعان بسیاری از کارشناسان حوزه بلاک‌چین، دستکم روی کاغذ نمی‌توان به‌طور همزمان در یک بلاک‌چین به این اهداف دست یافت.
فانتوم چیست؟
فانتوم (Fantom) یک پلتفرم بی‌نیاز از مجوز مبتنی‌بر قراردادهای هوشمند است که از یک سازوکار اجماع ویژه موسوم به لاچسیس بهره می‌گیرد. لاچسیس خود بر پایه روش «تحمل خطای ناهمزمان بیزانسی» (aBFT) و روش «اثبات سهام» (PoS) کار میکند. این سازوکار ویژه علاوه‌بر افزایش راندمان شبکه، سرعت پردازش تراکنش‌ها و امنیت شبکه را هم ارتقا می‌دهد و مانع از رشد بی‌مهابای کارمزدها می‌شود.
شبکه فانتوم با به‌کارگیری روش aBFT خود را از قید محدودیت‌های روش «BFT» رها کرده و توانسته با ارتقای قابلیت تعامل‌های چندجانبه میان گره‌های فعال در شبکه، فرایند پردازش تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید داده را با تکیه‌بر آرای اکثریت مطلق (دوسوم گره‌ها) تسریع کند. این بدین معناست که در شبکه فانتوم، هر سازنده بلاک باید بلاک‌های دیگر را دستکم دو بار تأیید کند، یک بار وقتی بلاک ساخته می‌شود و بار دیگر در مرحله نهایی‌سازی تأیید اعتبار آن.
قابلیت منحصربه‌فرد فانتوم در مقایسه با دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی
آنچه از فانتوم شبکه‌ای منحصربه‌فرد ساخته، سازوکار اجماع ویژه آن یعنی لاچسیس است، اما لاچسیس یک شیوه توافق جمعی متعارف نیست و ماهیتی «بی‌نیاز از رهبر» (Leaderless) دارد. لاچسیس قادر است داده‌های شبکه را به موازات هم و در موقعیت‌های زمانی متفاوت پردازش کند. به این ترتیب گره‌های فعال در شبکه فانتوم از هر گوشه دنیا و در هر منطقه زمانی می‌توانند در فرایند اعتبارسنجی تراکنش‌های این شبکه مشارکت کنند.
علاوه‌براین، فانتوم دارای یک ساختار ماژولار و چندتکه است و می‌توان بلاک‌چین آن را به لایه‌های مجزا تقسیم و هریک را بسته به نیاز به یک دفترکل توزیع‌شده دیگر وصل یا از آن منفک کرد.
قابلیت بی‌همتای دیگری که فانتوم را از شبکه‌های بلاک‌چینی مبتنی‌بر «اثبات کار» (PoW) متمایز میکند، توانایی آن در تکمیل آنی فرایند پردازش تراکنش‌هاست. تراکنش‌ها در شبکه فانتوم در عرض تنها چند ثانیه، اعتبارسنجی، نهایی‌سازی و ثبت می‌شوند، حال آنکه در شبکه‌های مبتنی‌بر شیوه اثبات کار، اعتبارسنجی بلاک‌های داده و تراکنش‌ها فرایندی بسیار زمان‌بر و پرهزینه است.
فانتوم با بهره‌مندی از یک سازوکار اجماع ویژه، فرایندهای طولانی تأیید و صحت‌سنجی بلاک‌های داده را حذف میکند و سرعت پردازش تراکنش‌ها و مقیاس‌پذیری شبکه را به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌دهد.
بنابراین آنچه باعث شده تا فانتوم از دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی، یک سروگردن بالاتر بایستد، سازوکار اجماع ویژه آن یعنی لاچسیس است. لاچسیس در کنار مزیت‌های پرشمار خود به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا در بستر شبکه فانتوم دست به توسعه اپلیکیشن‌های فردبه‌فرد (P2P) بزنند، بی‌آنکه نیاز باشد خود یک لایه ارتباطی مجزا برای تعامل با شبکه بسازند.
اما دیگر قابلیت‌های منحصربه‌فرد لاچسیس از این قرارند:
- لاچسیس ماهیتی آسنکرون یا ناهمزمان دارد و این به این معناست که اعضای شبکه می‌توانند آزادانه و در زمان‌های مختلف و ناهمسان، دست به اجرای فرامین و برنامه‌های خود بزنند.
- لاچسیس ماهیتی «بی‌نیاز از رهبر» دارد. این ویژگی به آن معناست که تمام اعضای شبکه فانتوم از جایگاه برابری برخوردارند و هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد و تمامی گره‌ها می‌توانند در فرایند اجماع و اعتبارسنجی تراکنش‌ها به یک اندازه سهم داشته باشند.
- لاچسیس بر مبنای اصول تحمل خطای بیزانسی کار میکند، بنابراین حتی اگر یک‌سوم گره‌های فعال در آن از کار بیفتند، باز هم شبکه می‌تواند سرپا بماند.
- دیگر ویژگی لاچسیس این است که بسیار سریع است و می‌تواند به‌طور آنی خروجی‌های موردنیاز را تولید کند. بنابراین نیاز نیست ساعت‌ها یا حتی روزها منتظر بمانید تا بلاک‌ها یا تراکنش‌ها تأیید شوند و در عرض تنها چند ثانیه کار اعتبارسنجی، نهایی‌سازی و ثبت تراکنش‌ها به اتمام می‌رسد.
توسعه‌دهندگان لاچسیس می‌گویند که این سازوکار اجماع ویژه را برای از میان برداشتن محدودیت‌های الگوریتم‌های اجماع کنونی طراحی کرده‌اند. در مجموع می‌توان گفت که فانتوم به‌دلیل تکیه‌بر سازوکار لاچسیس قادر است میزبان خوبی برای دی‌اپ‌ها و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و گزینه نخست توسعه‌دهندگانی باشد که بیش از همه به‌دنبال توان عملیاتی و امنیت بالا هستند.
گفتنی است که توسعه‌دهندگان در بستر شبکه فانتوم می‌توانند دست به توسعه برنامه‌های دلخواه خود بزنند یا نسخه‌هایی بهبودیافته از محصولات نرم‌افزاری کنونی در حوزه‌هایی همچون زنجیره تأمین یا صنعت پرداخت بسازند.
تاریخچه شبکه و ارز فانتوم (Fantom)
بنیان‌گذاران شبکه فانتوم گروهی از کارآفرینان، پژوهشگران، دانشمندان، طراحان و مهندسانی‌اند که با دورنمایی از ایجاد زیرساخت‌های بهینه برای دنیای دموکراتیک آینده، سنگ بنای اولیه فانتوم را بنا گذاشتند.
درحال‌حاضر، «مایکل مونگ» (Michael Kong)، سکان هدایت بنیاد فانتوم را در دست دارد، «اندرو کرونجی» (Andre Cronje)، چهره سرشناس حوزه بلاک‌چینی، عهده‌دار توسعه بخش فنی فانتوم است و نام تنی چند از دانشمندان کره‌ای نیز در فهرست مدیران ارشد بنیاد فانتوم به چشم می‌خورد.
توسعه‌دهندگان شبکه فانتوم خود را «یکپارچه‌سازان بلاک‌چینی» نامیده‌اند و به‌گونه‌ای پایه‌های این شبکه را پی‌ریزی کرده‌اند که با دیگر بلاک‌چین‌ها همچون اتریوم و «کازماس» (Cosmos) نیز سازگار است. بنابراین کاربران می‌توانند همزمان با کار با شبکه فانتوم با دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی مادر نیز تعامل کنند.
سازوکار اجماع لاچسیس به‌عنوان قلب تپنده شبکه فانتوم دارای یک رابط کاربری بلاک‌چینی ویژه موسوم به ABCI است. کاربران از دریچه این رابط کاربری می‌توانند سازوکار لاچسیس را به‌عنوان یک ماژول منفرد با دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی ادغام کنند.
چالش‌های پیش روی شبکه و ارز فانتوم
فانتوم نیز همچون دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی در تلاش است تا بتواند معضلهای سه‌گانه پیش روی فناوری بلاک‌چین یعنی سرعت، امنیت و مقیاس‌پذیری را حل‌وفصل کند.
۱. ارتقای سرعت پردازش تراکنش‌ها
بلاک‌چین‌ها در مقایسه با شبکه‌های متمرکز، تراکنش‌ها را کندتر پردازش می‌کنند. گاهی اوقات چندین دقیقه یا حتی ساعت به طول می‌انجامد تا یک تراکنش ساده در شبکه‌های بلاک‌چینی پردازش و نهایی‌سازی شود. در این میان اما فانتوم به‌دلیل بهره‌مندی از یک سازوکار اجماع ویژه قادر است تراکنش‌ها را به‌طور آنی و در عرض تنها چند ثانیه پردازش کند.
۲. کاهش هزینه‌ها
مطابق با توضیحات مندرج در وب‌سایت رسمی بنیاد فانتوم، کارمزد تراکنش در شبکه فانتوم تنها ۰.۰۰۰۰۰۰۱ دلار هزینه در بر دارد. این کارمزد در مقایسه با دیگر بلاک‌چین‌ها بسیار اندک است.
برای آنکه مترو معیاری از مقدار کارمزدها در شبکه‌های بلاک‌چینی در اختیار داشته باشید، بد نیست بدانید که برای مثال، میانگین کارمزد تراکنش‌ها در شبکه اتریوم طی چند ماه اخیر دستکم ۲.۱۵ دلار بوده است. این سطح از کارمزد در مقایسه با کارمزد شبکه فانتوم، هزاران برابر بیشتر است.
داستان کارمزد به همین‌جا ختم نمی‌شود. جالب است بدانید که سطح کارمزدها در شبکه اتریوم گاهی اوقات تا ۷۰ دلار یا بیشتر هم افزایش داشته و باعث شده تا بسیاری از کاربران عطای انجام تراکنش روی این شبکه را به لقایش ببخشند. برای مثال، در تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۲۲، کارمزد ساخت یک توکن NFT در بستر شبکه اتریوم تا آستانه ۱۷۰۰ دلار هم بالا رفت.
اتریوم به‌دلیل شلوغی و ازدحام فزاینده تراکنش‌ها و میزبانی از انواع و اقسام دی‌اپ‌ها کارمزدهای گزافی را بر کاربران تحمیل میکند. به همین دلیل است که کارشناسان، مقیاس‌پذیری را پاشنه آشیل اتریوم و دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی می‌دانند. توسعه‌دهندگان و بنیان‌گذاران اتریوم امیدوارند که با راه‌اندازی نسخه دوم بلاک‌چین، کارمزدهای این شبکه کاهش و سرعت آن در پردازش تراکنش‌ها افزایش یابد.
اما در این میان، فانتوم هیچ‌گاه با معضل کارمزد گزاف مواجه نبوده و بنابراین هزینه‌های بسیار کمتری را بر کاربران تحمیل میکند.
۳. بهبود تعامل با دیگر شبکه‌های بلاک‌چینی
سازگاری فانتوم با «ماشین مجازی اتریوم» (EVM) و کیت توسعه نرم‌افزاری کازماس به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا علاوه‌بر استفاده از قابلیت‌های فانتوم در پروژه‌های خود بتوانند با دیگر پلتفرم‌های بلاک‌چینی تعامل برقرار کنند.
نوآوری‌های کلیدی فانتوم
در حوزه فناوری بلاک‌چین و دفاتر کل توزیع‌شده (DLT)، سازوکار اجماع، قلب تپنده هر شبکه مبتنی‌بر بلاک‌چین است. این سازوکار اجماع است که چندوچون تجمیع، اعتبارسنجی، تایید و ثبت نهایی تراکنش‌ها را تعیین میکند. محیط‌های غیرمتمرکز از جمله شبکه‌های بلاک‌چینی فاقد هرگونه نهاد مرکزی برای پایش تراکنش‌ها یا رد و تأیید آن‌ها هستند، بنابراین در این میان سازوکار اجماع و بازدهی آن اهمیتی دوچندان می‌‌یابد.
بنابراین یک شبکه بلاک‌چینی نوپا برای آنکه بتواند در میدان رقابت با دیگر همتایان خود برگ برند تازه‌ای رو کند، باید یک سازوکار اجماع ویژه در اختیار داشته باشد. این سازوکار اجماع تعیین میکند که اعضای شبکه چگونه می‌توانند با هم تعامل کنند و دست به ارسال و دریافت تراکنش بزنند.
در این بخش می‌خواهیم کلیدی‌ترین نوآوری‌های شبکه و ارز دیجیتال فانتوم را بررسی کنیم.
۱. تحمل خطای بیزانسی ناهمزمان
«تحمل خطای بیزانسی» به بیان ساده توضیح می‌دهد که یک شبکه چگونه در حضور بازیگران مخرب یا اطلاعات نادرست قادر است با دستیابی به اجماع به فعالیت خود ادامه دهد.
مشاهدات بیانگر آن است که توانایی عملیاتی شبکه‌های بلاک‌چینی در چنبره مثلثی قرار دارد که دستیابی همزمان به اهداف ترسیم‌شده در رئوس سه‌گانه آن ناممکن است. اما این رئوس کدام‌اند؟ این‌ها از این قرارند:
- مقیاس‌پذیری
- امنیت
- تمرکززدایی
به بیانی دیگر، یک شبکه بلاک‌چینی قادر نیست همزمان سه هدف امنیت، مقیاس‌پذیری و تمرکززدایی را در بالاترین سطح ممکن محقق کند و دستیابی به یکی، مستلزم قربانی‌کردن دو هدف دیگر است.
در این میان، معماری شبکه فانتوم به‌گونه‌ای طرح‌ریزی شده که در آن گره‌ها به‌طور مستقل از هم قادرند به اجماع برسند، زیرا نیازی نیست بلاک‌های داده میان آن‌ها ردوبدل شود. به همین دلیل است که سازوکار اثبات سهام در شبکه فانتوم، بی‌نیاز از رهبر یا Leaderless است.
در روش «تحمل خطای بیزانسی عملیاتی» یا pBFT، پیام‌ها با ارسال و دریافت تأییدیه میان گره‌ها ردوبدل می‌شوند، حال آنکه در شیوه «تحمل خطای بیزانسی ناهمزمان» یا aBFT احتمال فقدان پیام‌ها یا بروز تأخیر در تحویل آن‌ها اجتناب‌ناپذیر است. همین ویژگی باعث می‌شود تا تأخیر تراکنش‌ها کاهش و سرعت پردازش آن‌ها افزایش یابد. از سویی دیگر، به‌کارگیری این شیوه، مانع از ترتیب‌دادن حملات منع سرویس (DDoS) علیه شبکه می‌شود.
در مجموع با قرارگیری شیوه aBFT در قلب شبکه فانتوم، مقیاس‌پذیری این شبکه به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است.
۲. به‌کارگیری گراف جهت‌دار غیرمدور یا DAG در هر گره
پیش از آنکه مفهوم یک گراف جهت‌دار غیرمدور را توضیح دهیم، ابتدا بهتر است بدانیم که گراف چیست. گراف به زبان ساده، شبکه‌ای از گره‌هاست که با ترتیبات خاصی به هم متصل شده‌اند. در شبکه‌های بلاک‌چینی، اطلاعات و داده‌ها میان این گره‌ها تبادل و دادوستد می‌شوند.
حال اگر اطلاعات در یک گراف یا شبکه از مسیری عبور کند که مستلزم ردشدن دوباره از یک گره باشد، می‌گوییم که آن گراف «مدور» است.
برخلاف گراف مدور، گراف غیرمدور، گرافی است که هیچ «دور» یا «چرخه‌ای» در آن وجود ندارد. بنابراین در گراف غیرمدور، وقتی داده‌ای از گره مبدا به گره مقصد می‌رسد، نمی‌تواند بدون عبور از گره‌های تکراری به مبدا بازگردد.
با فناوری گراف جهت‌دار غیرمدور، چندین زنجیره از بلاک‌ها می‌توانند بدون ایجاد اتصال یا ایجاد لبه با گره مادر، در کنار هم دست به تعامل و دادوستد داده بزنند. این ساختار باعث می‌شود تا میزان تأخیر در نقل‌وانتقال پیام‌ها میان گره‌ها به‌شدت کاهش یابد، زیرا نیازی به بازچرخانی اطلاعات در همه گره‌ها وجود ندارد و دیگر اینکه لازم نیست هر بلاک داده توسط بلاک‌های پسین و پیشین تأیید شود.
در شبکه فانتوم، هر گره دارای یک DAG جداگانه است و از این رو قادر است زمان‌بندی ثبت تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌ها را به‌طور مستقل از دیگر گره‌ها انجام دهد. در نهایت، بلاک‌هایی که به‌طور منفرد تأیید شده‌اند به هم متصل می‌شوند و زنجیره نهایی شبکه فانتوم را می‌سازند.
گره‌های مستقل در شبکه فانتوم می‌توانند هرازچندی با هم تعامل کنند و داده‌هایی را میان هم ردوبدل کنند، اما این داده‌ها تأثیری در نهایی‌سازی بلاک‌ها ندارند.
این معماری ویژه و منحصربه‌فرد است که فانتوم را قادر ساخته در مدتی کمتر از چند ثانیه، حجم انبوهی از تراکنش‌ها را پردازش و نهایی‌سازی کند، بی‌آنکه هزینه گزافی را در قالب کارمزد بر دوش کاربر تحمیل کند.
۳. اپرا؛ شبکه اصلی فانتوم
شبکه اصلی فانتوم که برنامه‌ها و اپ‌های غیرمتمرکز در محیط آن توسعه داده می‌شوند، «اپرا» (Opera) نام دارد که پلتفرمی متن‌باز و بی‌نیاز از مجوز است.
اپرا در قالب زنجیره‌ای هوشمند، گستره‌ای وسیع از قابلیت‌های شبکه‌های مادر را در اختیار توسعه‌دهندگان بلاک‌چینی می‌گذارد. این زنجیره مشابه با شبکه اتریوم از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) پشتیبانی میکند و با ماشین مجازی اتریوم نیز سازگار است.
بنیاد فانتوم، زنجیره اپرا را برای غلبه بر محدودیت‌های بلاک‌چین‌های اولیه توسعه داده است. این گروه از بلاک‌چین‌ها از سازوکارهای اجماع مبتنی‌بر اثبات کار (PoW) بهره می‌گیرند که در آن نهایی‌سازی تراکنش مستلزم صرف زمان زیادی است.
برای مثال، متوسط زمان نهایی‌سازی تراکنش در شبکه بیت کوین تقریبا برابر با ۶۰ دقیقه است. این زمان در شبکه اتریوم حدودا برابر با ۶ دقیقه است که هنوز هم با استانداردهای شبکه‌های پرداخت متعارف فاصله بسیاری دارد. اما این شاخص در زنجیره اپرای شبکه فانتوم برابر با یک الی دو ثانیه است که در نوع خود رکوردی چشم‌گیر به حساب می‌آید.
اپرا را می‌توان لایه ثانوی شبکه فانتوم دانست. این زنجیره هوشمند، وظایفی همچون اعطای پاداش به گره‌ها و رهگیری تراکنش‌های پیشین را بر عهده دارد.
معایب فانتوم
شبکه فانتوم ماهیتی متن‌باز دارد، بنابراین همه می‌توانند دست به اجرای گره دلخواه خود در بستر آن بزنند، اما فعالیت در قالب یک «گره اعتبارسنج» (Validator) مستلزم سپرده‌گذاری دستکم ۳٫۱۲۵٫۰۰۰ ارز فانتوم (Fantom) است. با احتساب قیمت هر واحد ارز دیجیتال فانتوم، درمی‌یابیم که هر کسی قادر است دست به این سپرده‌گذاری کلان بزند.
همین شرط سخت باعث شده تا شبکه فانتوم فاقد تعداد انبوهی از گره‌های اعتبارسنج باشد. این واقعیت نشانگر آن است که درجه تمرکزگرایی در شبکه فانتوم به حدی بالا رفته که احتمال دارد امنیت آن را به خطر بیندازد.
فانتوم تنها بلاک‌چین کارآمد حوزه بلاک‌چین نیست و دیگر شبکه‌ها از کاردانو گرفته تا سولانا مدعی‌اند که می‌توانند از پس پردازش آنی تراکنش‌ها بر بیایند. از سویی دیگر با راه‌اندازی نسخه دوم اتریوم امید می‌رود که نرخ کارمزدهای این شبکه کاهش و سرعت پردازش تراکنش‌های آن افزایش یابد و این یعنی اتریوم در قامت رقیب دیرپای فانتوم ممکن است به‌زودی گوی سبقت را از آن برباید.
واقعیت دیگر که نباید از آن غافل شد، این است که گسترش دامنه کاربرد فانتوم به دیگر حوزه‌ها همچون شهرهای هوشمند یا «اینترنت اشیا» (IoT) چندان ساده نیست و مستلزم پیشرفت‌های گسترده‌ای در ابعاد مختلف فنی و تجاری است.
ارز دیجیتال فانتوم چیست؟
شبکه فانتوم دارای یک توکن بومی به نام ارز دیجیتال فانتوم با نماد اختصاری FTM است. از این رمزارز بومی برای تسهیل پرداخت‌ها، مشارکت در حکمرانی شبکه و سهام‌گذاری در آن استفاده می‌شود. بنابراین ارز فانتوم نقش حصار امنیتی شبکه فانتوم را ایفا میکند و با ایجاد یک سازوکار انگیزشی، مشوق اعضای شبکه در تأمین امنیت آن است.
افرادی که می‌خواهند در فرایند اعتبارسنجی تراکنش‌های شبکه فانتوم مشارکت کنند، باید دست به سهام‌گذاری ارز فانتوم بزنند و متناسب با آورده اولیه خود، سهمی از کارمزدها را در قالب پاداش دریافت کنند.
مشارکت فعال اعضای جامعه کاربری رمزارزها در شبکه فانتوم باعث شده تا حجم سپرده‌گذاری‌ها یا TVL در شبکه فانتوم به میلیون‌ها دلار برسد. گفتنی است که قیمت ارز دیجیتال فانتوم در روزهای اوج خود توانست به محدوده ۳.۶۸ دلار هم برسد.
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، شبکه فانتوم دارای یک معماری بی‌نیاز از رهبر و مجوز است، بنابراین تصمیم‌گیری در مورد رخدادهای آتی این شبکه برپایه اجماع همگانی انجام می‌شود. هر فردی که اقدام به سپرده‌گذاری یا سهام‌گذاری در شبکه فانتوم میکند، اجازه دارد در فرایندهای حکمرانی شبکه نیز مشارکت کند و تغییرات موردنظر خود را در قالب پیشنهاد در اختیار دیگر اعضای شبکه بگذارد.
اگر هیچ پیش‌شرطی برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌های شبکه فانتوم وجود نداشته باشد، سیلی از اسپم‌ها و درخواست‌های پوچ روانه این شبکه می‌شوند و عملکرد آن را مختل می‌کنند. به‌همین‌دلیل، مشارکت در شبکه فانتوم، مستلزم سپرده‌گذاری تعدادی ارز فانتوم در آن است.
کیف‌پول ارز فانتوم
فانتوم همچون بسیاری دیگر از پروژه‌های رمزارزی دارای یک کیف‌پول رسمی برای ذخیره و نقل‌وانتقال توکن بومی خود است. این کیف‌پول «اف والت» (fWallet) نام دارد. کاربران می‌توانند از این کیف‌پول برای نگه‌داری، ارسال و دریافت ارز دیجیتال فانتوم استفاده کنند. همچنین قادرند با این کیف‌پول در رویدادهای حاکمیتی شبکه فانتوم مشارکت و از طریق قابلیت‌های ویژه این کیف‌پول همچون «پل» (Bridge)، دارایی‌های خود را به دیگر پروژه‌های حوزه دیفای منتقل کنند.
سهام‌گذاری ارز دیجیتال فانتوم
کاربران با سپرده‌گذاری یا سهام‌گذاری ارز فانتوم می‌توانند در تأمین امنیت شبکه مادر آن مشارکت کنند و متناسب با آورده اولیه خود پاداش بگیرند. سهام‌گذاری فرایند ساده‌ای است و تنها با در اختیار داشتن یک گوشی همراه یا رایانه شخصی می‌توان آن را تکمیل کرد.
در فرایند سهام‌گذاری علاوه‌بر تعداد رمزارز FTM باید مدت زمان دلخواه خود را هم تعیین کنید. سپس پاداش بر اساس این دو متغیر محاسبه و برای شما به نمایش درمی‌آید. در ادامه با توجه به اطلاعات دریافتی می‌توانید دست به سهام‌گذاری بزنید.
چه کسانی می‌توانند در سهام‌گذاری فانتوم مشارکت کنند؟
هر کاربری که دستکم یک واحد رمزارز فانتوم در اختیار داشته باشد، می‌تواند در فرایند سهام‌گذاری مشارکت کند. فرایند این کار از این قرار است:
- ابتدا کیف‌پول سازگار با ارز فانتوم (Fantom) را نصب کنید.
- سپس از یک صرافی رمزارزی به تعداد دلخواه رمزارز فانتوم بخرید و به کیف‌پول خود منتقل کنید.
- در گام نهایی پس از انتخاب گره اعتبارسنج و دوره زمانی، فرایند سپرده‌گذاری تکمیل می‌شود. می‌توانید رمزارزهای فانتوم خود را از دو هفته تا یک سال سهام‌گذاری کنید و به تناسب سود یا پاداش بگیرید.
یادآور می‌شویم که سهام‌گذاری در شبکه فانتوم مستلزم در اختیار داشتن تعداد انبوهی از رمزارز FTM نیست و تنها با یک واحد ارز دیجیتال فانتوم هم می‌توان در این کار سهیم شد.
علاوه‌بر سهام‌گذاری، کاربران می‌توانند در قالب یک گره اعتبارسنج در شبکه فانتوم فعالیت کنند. البته این کار پیش‌شرط‌هایی دارد که از این قرارند:
- حداقل موجودی کاربر برابر با یک میلیون واحد ارز فانتوم باشد.
- هر اعتبارسنج تنها تا سقف ۱۵ برابر ارزش موجودی اولیه خود می‌تواند اقدام به پردازش تراکنش‌ها کند.
- گره اعتبارسنج باید دارای دستگاه یا سخت‌افزاری باشد که دستکم ۱.۵ ترابایت فضای ذخیره‌سازی داشته باشد.
کاربران شبکه فانتوم علاوه‌بر سهام‌گذاری معمولی می‌توانند در «سهام‌گذاری سیال» (Liquid Staking) نیز مشارکت کنند و در مقیاس زمانی برابر، سود بیشتری به دست آورند.
محصولات بلاک‌چینی توسعه‌داده شده در بستر شبکه فانتوم
از میان محصولات نرم‌افزاری توسعه‌داده‌شده در بستر شبکه فانتو می‌توان به این موارد اشاره کرد:
۱. اسپوکی سواپ (SpookySwap)
اسپوکی سواپ یک بازارساز خودکار غیرمتمرکز است و کارکردی مشابه با صرافی غیرمتمرکز یونی‌سواپ (Uniswap) دارد. این بازارساز خود دارای یک توکن بومی با نماد اختصاری BOO است.
۲. مالتی چین (Multichain)
این محصول هم یک پروتکل مسیریابی میان‌زنجیره‌ای است.
۳. سالیدلی (Solidly)
این محصول از جمله ابداعات اندرو کرونجی است و همچون دیگر اپ‌های حوزه دیفای، خدمات مالی غیرمتمرکز در اختیار کاربران می‌گذارد.
۴. بتهون اکس (Beethoven X)
این محصول به کاربران اجازه می‌دهد که دارایی‌های خود را در استخرهای نقدینگی مدیریت کنند.
۵. گایست (Geist)
این محصول یک پروتکل وام‌دهی غیرمتمرکز شبیه به «آوی» (AAVE) است، با این تفاوت که به‌جای اتریوم در بستر فانتوم توسعه داده شده است.
ماشین مجازی فانتوم
پروژه و شبکه فانتوم برخلاف بسیاری دیگر از پروژه‌های رمزارزی دارای ماشین مجازی اختصاصی خود موسوم به FVM است.
بسیاری از پروژه‌ها و پروتکل‌های بزرگ حوزه دیفای از جمله «کرو فایننس» (Curve Finance)، «یرو فایننس» (Yearn Finance) و «سوشی سواپ» (SushiSwap) بر پایه ماشین مجازی اتریوم طراحی و راه‌اندازی شده‌اند. این ماشین مجازی گرچه توانسته از پس میزبانی صدها پروتکل بربیاید، اما توان عملیاتی محدودی دارد. آن‌طور که داده‌ها نشان می‌دهد، ماشین یادشده تنها می‌تواند ۱۸ تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند.
سازندگان فانتوم برای حل این محدودیت، خود دست به پیاده‌سازی یک ماشین مجازی اختصاصی زده‌اند. این ماشین مجازی قابلیت‌های پرتعدادی دارد که از میان آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- سازگاری با زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی: دی‌اپ‌های راه‌اندازی‌شده در بستر اتریوم به‌سادگی می‌توانند به شبکه فانتوم کوچ کنند، زیرا ماشین مجازی فانتوم با زبان سالیدیتی سازگار است.
- پردازش موازی: ماشین مجازی فانتوم به‌دلیل برخورداری از پردازش موازی از توان عملیاتی بالایی بهره‌مند است و قادر است در مدتی کوتاه تراکنش‌ها را پردازش کند.
- فشرده‌سازی داده‌ها: ماشین مجازی فانتوم با فشرده‌سازی داده‌ها به روشی ویژه، فضای اشغالی برای ذخیره دفترکل شبکه را به‌شدت کاهش می‌دهد.
نحوه خرید ارز دیجیتال فانتوم
برای خرید ارز دیجیتال فانتوم می‌توانید به صرافی‌های رمزارزی مراجعه کنید. علاوه‌براین با ثبت‌نام در کارگزاری ITB می‌توانید بسیاری از رمزارزهای پرطرفدار بازار را در قالب قراردادهای CFD دادوستد کنید و از اخذ موقعیت‌های معاملاتی روی آن‌ها سود به دست بیاورید.
علاوه‌بر صرافی‌های و پلتفرم‌های مبادلاتی متمرکز می‌توانید رمزارز فانتوم را از صرافی‌های غیرمتمرکزی همچون یونی سواپ یا سوشی سواپ خریداری کنید.
آینده ارز دیجیتال فانتوم
پیش از آنکه به‌دنبال پیش‌بینی قیمت ارز دیجیتال فانتوم یا هر رمزارز دیگری بروید، به خاطر داشته باشید که بازار ارزهای دیجیتال بسیار ناپایدار و پرنوسان است و باید به چشم یک بازار پرریسک به آن نگاه کرد.
ارز فانتوم در مقایسه با دیگر رمزارزهای بازار از جمله بیت کوین و اتریوم، سازگاری بیشتری با محیط‌زیست دارد، زیرا از سازوکارهای اثبات سهام و شیوه لاچسیس برای پردازش تراکنش‌ها استفاده میکند.
دیگر اینکه اندرو کرونجی، فعال نام‌آشنای حوزه رمزارزها کماکان حضوری فعال در پیشبرد روند توسعه پروژه فانتوم دارد و این می‌تواند برای سرمایه‌گذاران در رمزارز فانتوم دلگرم‌کننده باشد.
فعالیت پرجنب‌وجوش بنیان‌گذاران و توسعه‌دهندگان شبکه فانتوم هم نشانگر آن است که این پروژه همچنان زنده است و تلاش‌ها برای بهبود و ارتقای عملکرد آن ادامه دارد.
بنابراین در تحلیل ارز فانتوم باید اذعان کرد که این رمزارز از جمله رمزارزهای آینده‌دار بازار است.
جمع‌بندی
فانتوم در مقایسه با دیگر پروژه‌های حوزه رمزارز، رویکرد نوآورانه‌تری را در پیش گرفته و توانسته محمل خوبی برای میزبانی از توسعه‌دهندگان مشتاق حوزه بلاک چین فراهم کند.
علاوه‌براین، راهکار ویژه فانتوم، روزنه تازه‌ای به روی حل چالش‌های سه‌گانه شبکه‌های بلاک‌چینی گشوده و امید می‌رود که این شبکه‌ها علاوه‌بر بهبود مقیاس‌پذیری همچنان بتوانند تمرکززدایی خود را حفظ کنند.
فانتوم به‌دلیل برخورداری از قابلیت تعریف و اجرای قراردادهای هوشمند نیز می‌تواند گزینه‌ای مطلوب برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز باشد. گفتنی است برخی از کشورهای آسیای میانه در حال حاضر از راهکارهای پرداخت مبتنی‌بر فانتوم برای تسهیل مراودات مالی خود استفاده می‌کنند.
در مجموع باید اذعان کرد که رقابت تنگاتنگی در حوزه بلاک چین برای بهبود مقیاس‌پذیری وجود دارد و از اتریوم گرفته تا فانتوم هر یک در تلاش‌اند تا کارآمدی خود را در این هزینه به کاربران اثبات کنند.
روی‌هم‌رفته، فانتوم با الگوریتم اجماع ویژه خود و فناوری DAG در کنار پشتیبانی از قراردادهای هوشمند به پلتفرمی مطلوب برای میزبانی از دی‌اپ‌ها تبدیل شده و آینده درخشانی پیش رو دارد.
پرسش‌های پرتکرار
در این بخش به پرسش‌های پرتکرار مرتبط با ارز دیجیتال فانتوم اشاره می‌کنیم.
۱. نماد ارز فانتوم چیست؟
نماد اختصاری ارز دیجیتال فانتوم «FTM» است.
۲. اوج تاریخی قیمت ارز فانتوم چه محدوده‌ای است؟
بالاترین قیمت برای ارز فانتوم (Fantom) در تاریخ ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱ در محدوده ۳.۴۶ دلار به ثبت رسید.
۳. استخراج ارز فانتوم چگونه است؟
ارز دیجیتال فانتوم بر پایه روش اثبات سهام عمل میکند. در این روش، فعالان شبکه با مشارکت در فرایند اعتبارسنجی تراکنش‌های فانتوم، در قالب رمزارز بومی شبکه، پاداش دریافت می‌کنند. بنابراین نمی‌توان مشابه با بیت کوین، دست به استخراج فانتوم زد.
۴. علت ریزش ارز فانتوم چیست؟
رمزارز فانتوم همگام با دیگر رمزارزها در سال ۲۰۲۱ و در گرماگرم بازار صعودی آن سال توانست اوج تاریخی تازه‌ای را به ثبت برساند. با افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو، بهای بیت کوین و دیگر رمزارزها از جمله فانتوم به سراشیبی سقوط افتاد و همچنان نیز بازار رمزارزها با جوی نزولی دست به گریبان است.
