شاخص یورو استاکس پنجاه Euro STOXX 50 چیست و چه اهمیتی دارد؟

Euro STOXX 50 یکی از شاخص‌های مهم در بازار سهام منطقه یورو (Eurozone) است. با استفاده از این شاخص می‌توانید به‌نوعی نبض بازار سهام را به‌دست بگیرید. همان‌طور که از نام این شاخص بر می‌آید، معیاری برای ارزیابی عملکرد 50 شرکت از بزرگ‌ترین کمپانی‌های منطقه یورو است. شرکت‌هایی که بالاترین سهم را در معاملات بازار سرمایه در اروپا دارند؛ به‌طوری که بیش از 60 درصد سهام شناور در این منطقه را در بر می‌گیرند. حال سوال اساسی این است که شاخص Euro STOXX 50 چه کاربردی دارد؟ آیا می‌توان از یورو استاکس 50 برای سرمایه‌گذاری استفاده کرد؟ 

پاسخ این سوال مثبت است. به‌همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در قالب یک مقاله، ضمن معرفی این شاخص، استراتژی معاملاتی مبنی بر آن را بررسی کنیم. پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

چرا شاخص‌های سهام مهم هستند؟

قبل از معرفی شاخص یورو استاکس 50، بد نیست به یک موضوع مهم اشاره کنیم. اگر سابقه‌ی فعالیت در بازارهای مختلف را داشته باشید، حتما با شاخص‌های مالی (Financial Index) آشنا هستید. جالب است بدانید که شرکت‌هایی هستند که اساسا در زمینه تعریف شاخص‌های مالی جدید در بازارهای مختلف فعالیت می‌کنند.

به زبان ساده شاخص‌های مالی ابزاری کاربردی برای ردیابی عملکرد گروهی از دارایی‌ها هستند. شاخص‌ها را می‌توان به دو دسته‌ی عمومی و تخصصی تقسیم کرد. هر شاخص معیار مشخصی را برای ارزیابی تغییرات گروهی از دارایی‌ها، در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. آنچه باعث می‌شود شاخص‌ها مورد توجه قرار بگیرند، ایجاد رویه‌ای استاندارد برای ارزیابی عملکرد دارایی‌هاست.

نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که تحلیل و بررسی تعداد بسیار زیادی از دارایی‌ها در یک بازار مالی اساسا برای هر معامله‌گر، تقریبا غیر ممکن است. شاخص‌های مالی برای برطرف کردن این چالش بزرگ ابداع می‌شوند. عملکرد گروهی از دارایی‌هایی که به‌نوعی با هم در ارتباط هستند، از طریق این شاخص‌ها به‌راحتی قابل رصد کردن است. در نتیجه شما به‌عنوان سرمایه‌گذار با زیر نظر گرفتن آن‌ها دیگر نیازی به بررسی تک تک سهام‌ها در بازارهای مالی را نخواهید داشت.

استاکس (STOXX) چیست؟

استاکس (STOXX) یکی از شرکت‌های زیرمجموعه گروه دویچه بورزه (Deutsche-Borse) است. استاکس در زمینه معرفی شاخص‌های مالی در بازار سهام اروپایی و جهانی فعالیت می‌کند. تا به‌امروز چندین شاخص مهم توسط این مجموعه معرفی شده که یکی از مهم‌ترین آن‌ها «یورو استاکس 50» است.

تمرکز اصلی این شرکت استاکس روی بازار اروپاست. این مجموعه فعالیت خود را در سال 1997 میلادی با سرمایه‌گذاری مشترک دویچه بورزه، داو جونز (Dow Jones) و گروه 6 (SIX Group) آغاز کرد. شاخص‌های استاکس سال‌هاست که در بین سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرند. این شاخص‌ها را می‌توانید در بازار آتی (Futures) و اختیار معامله (Option) در کنار صندوق‌های قابل معامله (ETF) ترید کنید. تا به امروز استاکس در عرضه شاخص‌های خود بیش از 500 شرکت معتبر فعال در بازارهای سرمایه را زیر نظر گرفته است. جدای از بحث معامله، شاخص‌های استاکس ابزاری کاربردی برای مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌روند.

شاخص یورو استاکس 50 چیست؟ (Euro STOXX 50)

یورو استاکس 50 محبوب‌ترین شاخص مالی STOXX است. این شاخص معیاری برای ارزیابی عملکرد قیمت 50 شرکت برتر منطقه یورو (Eurozone) است. دقت داشته باشید که منظور از Eurozone، کشورهایی هستند که یورو را به‌عنوان ارز پایه رسمی خود پذیرفته‌اند.

Euro STOXX 50 گروهی از شرکت‌های بلو چیپ (Blue Chip) در بازار سهام منطقه یورو را در بر می‌گیرد. «بلو چیپ» اصطلاحی تخصصی برای بازارهای سهام است. به زبان ساده این اصطلاح برای سهام شرکت‌هایی به‌کار می‌رود که همواره عملکرد خوبی در بلند مدت داشته‌اند و گزینه‌ای مطمئن برای سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌روند. جالب است بدانید در اصل این اصطلاح از بازی پوکر گرفته شده است.

استاکس برای انتخاب شرکت‌های حاضر در شاخص Euro STOXX 50 نوزده معیار ارزیابی را تعریف کرده است. بر این اساس هر سال در شهریور ماه، شرکت‌ها مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرند. معمولا 40 شرکت نخست در این شاخص، همواره ثابت باقی می‌مانند. تغییرات در اجزای شاخص یورو استاکس 50، بیشتر مربوط به 10 شرکت آخری است که برای محاسبه مد نظر قرار می‌گیرند.

اهمیت شاخص یورو استاکس 50 از آنجا معلوم می‌شود که بیش از 90 درصد سهام شناور بازارهای سرمایه در منطقه یورو را در بر می‌گیرد. منظور از سهام شناور (Free Float) بخشی از سهام شرکت‌هاست که در بازار سهام توسط سرمایه‌گذاران قابل معامله است. بنابراین شما با استفاده از Euro STOXX 50 می‌توانید به‌راحتی تصویری کلی از آنچه در بازار منطقه یورو می‌گذرد، در اختیار داشته باشید.

تفاوت Euro STOXX 50 با STOXX Europe 50 چیست؟

در اینجا لازم است که به یک نکته بسیار مهم اشاره کنیم. بعضی از سرمایه‌گذاران ممکن است که دو شاخص Euro STOXX 50 و STOXX Europe 50 را با یکدیگر اشتباه بگیرند. همان‌طور که مشاهده می‌کنید این دو شباهت زیادی به‌هم دارند؛ اما در عین حال باید توجه داشته باشید که یکسان نیستند.

Euro STOXX 50 شاخصی برای ارزیابی عملکرد سهام 50 شرکت برتر حوزه یورو است. در مقابل STOXX Europe 50 قرار دارد که سهام 50 شرکت برتر قاره اروپا را در نظر می‌گیرد. بنابراین طبیعی است که اجزای مورد استفاده برای محاسبه این دو شاخص، یکسان نباشند.

تاریخچه شاخص Euro STOXX 50

شاخص یورو استاکس 50 نخستین بار در تاریخ 26 فوریه 1998 معرفی شد. در تصویر زیر می‌توانید نمودار تغییرات قیمت شاخص Euro STOXX 50 را بر اساس ارز یورو (EUR) مشاهده کنید. این شاخص در 1 آوریل سال 2000 سقف تاریخی خود را با مقدار 5303 یورو تجربه کرده است. در دهه‌ی ابتدایی قرن بیست و یک، شاهد نوسانات نزولی و صعودی زیادی در این شاخص هستیم. اما همان‌طور که مشاهده می‌کنید، از سال 2010 تا 2020 شاهد رشد نمودار این شاخص با شیب ملایمی هستیم.

بعد از سال 2020 و همزمان با شیوع ویروس کرونا، فعالیت‌های اقتصادی در سراسر دنیا مختل شد. به تبع این موضوع، سودآوری شرکت‌ها نیز تحت تاثیر قرار گرفت. این موضوع را می‌توانید در حد فاصل سال‌های 2021 تا 2022 روی نمودار فوق مشاهده کنید.

 پس از خروج از رکود ناشی از همه گیری، بار دیگر شاهد اوج گرفتن شاخص یورو استاکس 50 هستیم. در یک سال اخیر تا نیمه سال 2023 این شاخص، رشد حدود 20 درصدی را تجربه کرده است. روند فعلی نشان می‌دهد که احتمال تصاحب مجدد سقف تاریخی این شاخص در آینده نزدیک وجود دارد. سرعت گرفتن فعالیت‌های شرکت‌های فناوری و صنعتی در اروپا زمینه‌ساز این اتفاق خواهد بود.

شاخص یورو استاکس 50 از چه شرکت‌هایی تشکیل شده است؟‌

برای آشنایی بهتر با شاخص Euro STOXX 50 باید شرکت‌های تشکیل دهنده آن را بشناسید. در پایان سال 2022 شاخص یورو استاکس 50، شرکت‌های 8 کشور برتر حوزه یورو را در بر می‌گیرد. هر یک از این کشورها و تعداد شرکت‌های آن‌ها در محاسبه این شاخص عبارت‌اند از:

•       فرانسه: 15 شرکت
•       آلمان: 15 شرکت
•       هلند: 8 شرکت
•       اسپانیا: 4 شرکت
•       ایتالیا: 3 شرکت
•       ایرلند: 3 شرکت
•       بلژیک: 1 شرکت
•       فنلاند: 1 شرکت

از نظر وزنی دو کشور فرانسه و آلمان بیش از 70 درصد در محاسبه این شاخص سهم دارند. سهم فرانسه و آلمان در محاسبه شاخص Euro STOXX 50 به ترتیب 39.9 و 30.2 درصد است. از جمله مهم‌ترین شرکت‌هایی که در محاسبه این شاخص حضور دارند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•       ASML Holding (هلند، تکنولوژی)
•       LVMH Moet Hennessy (فرانسه، خدمات مشتریان)
•       SAP (آلمان، تکنولوژی)
•       Linde (آلمان، مواد شیمیایی)
•       Total Energies (فرانسه، انرژی)
•       Siemens (آلمان، تولیدات صنعتی)
•       Sanofi (فرانسه، مراقبت‌های بهداشتی)
•       Allianz (آلمان، بیمه)
•       Schneider Electric (فرانسه، تولیدات صنعتی)
•       Air Liquide (فرانسه، مواد شیمیایی)
•       Daimler (آلمان، خودروسازی و قطعه سازی)
•       BNP Paribas (فرانسه، بانک‌داری)
•       Airbus (فرانسه، شرکت هواپیمایی)
•       Enel (ایتالیا، خدمات رفاهی)
•       Iberdrola (اسپانیا، خدمات رفاهی)
•       BASF (آلمان، مواد شیمیایی)
•       Banco Santander (اسپانیا، بانک‌داری)

شاخص Euro STOXX 50 چگونه محاسبه می‌شود؟

شما به‌عنوان سرمایه‌گذار، نیازی به محاسبه شاخص یورو استاکس 50 ندارید. اما بد نیست در اینجا نیم نگاهی به فرمول محاسبه شاخص Euro STOXX 50 بیندازیم. اولین نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که فرمول این شاخص، تغییرات قیمت را رصد می‌کند. محاسبه شاخص نیز بر اساس میانگین وزنی هر شرکت صورت می‌گیرد. در بازنگری سالانه‌ای که از عملکرد شرکت‌ها صورت می‌گیرد، نسبت وزنی مشخصی به هر یک از شرکت‌ها اختصاص پیدا می‌کند. فرمول محاسبه شاخص Euro STOXX 50 به‌صورت زیر است:

دیزاین: فرمول عینا داخل عکس دیزاین شده قرار بگیره

•       t: زمان محاسبه شاخص
•       n: تعداد شرکت‌های مد نظر در محاسبه شاخص (50 تا)
•       Pit: قیمت سهام کمپانی i در زمان t
•       Sit: تعداد سهام شرکت i در زمان t
•       ffit: فاکتور سهام شناور شرکت i در زمان t
•       cfit: فاکتور وزن شرکت i در زمان t
•       Xit: نرخ تبدیل ارز محلی به یورو برای شرکت i در زمان t
•       Mt: مارکت کپ سهام شناور شاخص یورو استاکس 50 در زمان t
•       Dt: مجموع نسب وزنی اجزای شاخص در زمان t

محاسبه شاخص یورو استاکس 50 هر 15 ثانیه یک بار بین ساعت 9 تا 18 به وقت اروپای مرکزی مبتنی بر ارزهای دلار آمریکا و یورو صورت می‌گیرد. علاوه بر آن، در پایان هر روز معاملاتی نیز این شاخص مبتنی بر ارزهای مهم دیگر نظیر پوند انگلیس، دلار کانادا و ین ژاپن محاسبه و اعلام می‌شود.

مهم‌ترین عوامل موثر در شاخص Euro STOXX 50

با توجه به ماهیت شاخص یورو استاکس 50، عوامل مختلفی را می‌توان برشمرد که در تغییر آن موثر هستند. در عین حال نقش برخی از فاکتورها به‌مراتب پررنگ‌تر هستند. در این جا به‌طور خاص روی سه موضوع اصلی تمرکز می‌کنیم که حتما باید برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مبتنی بر شاخص Euro STOXX 50 مد نظر قرار دهید.

1. سیاست‌های پولی و داده‌های اقتصادی اتحادیه‌ اروپا

بیشترین تاثیر روی افزایش یا کاهش شاخص یورو استاکس 50 مربوط به سیاست‌های پولی و مالی اتحادیه اروپاست. تصمیم‌گیری‌های بانک مرکزی اروپا در اینجا نقش به‌مراتب مهم‌تری در مقایسه با بانک‌های مرکزی هر یک از کشورها دارد. در این بین ابزار اصلی سیاست‌گذاری در اختیار بانک مرکزی اروپا، نرخ بهره است.

بالا بردن نرخ بهره از سوی این بانک، به‌معنی وضع سیاست‌های سخت‌گیرانه برای فعالیت‌های اقتصادی است. به زبان ساده دریافت وام برای شرکت‌ها دشوارتر می‌شود و این موضوع سرعت اجرای برنامه‌های توسعه در کمپانی‌های بزرگ را تا حدی کاهش می‌دهد. در مقابل با کاهش نرخ بهره، شرکت‌ها فرصت تامین مالی بیشتری را از طریق دریافت وام پیش روی خود می‌بینند.

در کنار سیاست‌های پولی، همواره باید داده‌های اقتصادی کشورهای اصلی حوزه یورو را زیر نظر داشته باشید. داده‌هایی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP)، تورم و نرخ بیکاری کاربردی هستند. در عین حال شما باید در بازار فارکس همواره نرخ یورو را در مقایسه با سایر ارزهای فیات مهم مانند دلار آمریکا، ین ژاپن و پوند انگلیس زیر نظر داشته باشید. تغییر نرخ یورو موضوعی است که به‌صورت مستقیم روی میزان سودآوری شرکت‌های حاضر در شاخص Euro STOXX 50 تاثیر می‌گذارد.

2. جایگاه شرکت‌ها در شاخص یورو استاکس 50

همان‌طور که مشاهده کردید، Euro STOXX 50 از کنار هم قرار گرفتن قیمت سهام 50 شرکت مجزا در حوزه‌های مختلف اعم از فناوری، صنعت، بیمه و بانک، سلامت و … تشکیل می‌شود. طبیعی است که تمام این شرکت‌ها، عملکرد یکسانی از نظر سودآوری نداشته باشند. ضمن اینکه سهم و جایگاه وزنی هر یک از آن‌ها نیز با هم تفاوت دارد.

بنابراین لازم است که حداقل چند شرکت مهم و اصلی حاضر در این شاخص را به‌صورت جداگانه زیر نظر بگیرید و صورت‌های مالی و اخبار مربوط به آن‌ها را دنبال کنید. این موضوع به‌شما کمک می‌کند که در کوتاه مدت، پیش‌بینی دقیقی از روند حرکت شاخص Euro STOXX 50 داشته باشید.

3. رخدادهای سیاسی و اجتماعی

رخدادهای سیاسی و اجتماعی همواره یکی از ریسک‌های جانبی تاثیرگذار در بازارهای مالی هستند. هر چند به‌طور مستقیم روی عملکرد شرکت‌های فعال در بازارهای مالی اثرگذار نیستند؛ اما نمی‌تواند تاثیرات جانبی آن‌ها را هم نادیده گرفت. همه‌گیری کرونا یکی از مثال‌هایی است که بالاتر درباره تاثیرات آن روی شاخص یورو استاکس 50 صحبت کردیم.

جنگ روسیه و اوکراین به‌طور خاص اتحادیه اروپا را نیز درگیر تلاطم‌های اقتصادی و اجتماعی کرده است. بحران تامین انرژی به‌طور خاص روی فعالیت شرکت‌های اقتصادی منطقه یورو تاثیرگذار بوده است. از کنار رخداد‌های سیاسی نیز نمی‌توان به‌سادگی عبور کرد؛ به‌عنوان مثال، انتخابات‌ها در کشورهایی مانند فرانسه و آلمان همواره برای سرمایه‌گذاران در بازارهای اروپایی مهم و سرنوشت‌ساز بوده‌اند.

مزایای معامله‌ی شاخص یورو استاکس 50

وقتی صحبت از معامله شاخص‌های سهام می‌کنیم، باید توجه داشته باشید که این موضوع با خرید و فروش سهام شرکت‌ها کاملا متفاوت است. اساسا به‌صورت مستقیم نمی‌توان شاخص‌ها را معامله کرد. بلکه سرمایه‌گذاری در آن‌ها در قالب معاملات فیوچرز، اختیار معامله و صندوق‌های قابل معامله (ETF) صورت می‌گیرد؛ صندوق‌های قابل معامله‌ای که دارایی‌های خود را دقیقا منطبق بر اجزای شاخص‌های مالی تعریف می‌کنند. سه مورد از معروف‌ترین صندوق‌های ETF شاخص یورو استاکس 50 عبارت‌اند از:

•       SPDR EURO STOXX 50 ETF 
•       iShares Core EURO STOXX 50 UCITS
•       Xtrackers EURO STOXX 50 UCITS

چند مزیت مهم را می‌توان برای معامله شاخصی‌های مالی معتبر نظیر Euro STOXX 50 برشمرد که شامل موارد زیر می‌شوند:

•       به‌راحتی می‌توانید تعداد بسیار زیادی سهام در قالب سرمایه‌گذاری در یک شاخص معامله کنید.
•       این شاخص یکی از نقدشونده‌ترین دارایی‌های بازارهای مالی در سراسر اتحادیه اروپا است.
•       به‌جای تشکیل پرتفوی متنوع از دارایی‌های مختلف، می‌توانید به‌راحتی روی یک شاخص تمرکز کنید.
•       امکان معامله شاخص در ساعت 9 تا 23 به وقت گرینویچ در قالب معاملات فیوچرز وجود دارد.
•       بازار CFD امکان معامله این شاخص در خارج از ساعت فوق را نیز فراهم می‌کند.

چگونه در شاخص یورو استاکس 50 سرمایه‌گذاری کنیم؟

در حال حاضر چهار روش اصلی برای معامله شاخص یورو استاکس 50 پیش روی شما وجود دارد که عبارت‌اند از:

•       معاملات CFD شاخص EURO STOXX 50
•       معاملات فیوچرز شاخص EURO STOXX 50
•       معاملات آپشن شاخص EURO STOXX 50
•       معاملاتی ETF شاخص EURO STOXX 50

انتخاب بین هر یک از روش‌های فوق بر عهده شماست. ابتدا لازم است که درباره مزایا و معایب هر یک از روش‌های معامله شاخص یورو استاکس 50 مطالعه کنید. پس از آن خیلی راحت‌تر می‌توانید در این زمینه تصمیم بگیرید. ساده‌ترین راه برای معامله شاخص EURO STOXX 50 خرید و فروش صندوق‌های قابل معامله (ETF) است. همان‌طور که اشاره کردیم این صندوق، سبدی از سهام را در بر می‌گیرد که دقیقا دارایی‌های خود را بر اساس اجزای تشکیل دهنده شاخص یورو استاکس 50 تعریف می‌کند. ضمن اینکه ETF‌ها معمولا بدون اهرم یا لوریج معامله می‌شوند. به‌همین دلیل برای معامله‌گران تازه‌کار ریسک کمتری را هم به‌همراه دارند.

جمع‌بندی

در این مقاله آنچه باید در ارتباط با شاخص یورو استاکس 50 بدانید را بررسی کردیم. EURO STOXX 50 یکی از نقدشونده‌ترین دارایی‌هاییست که در بازارهای مالی جهانی وجود دارد؛ بنابراین بدون نگرانی می‌توانید در هر ساعتی از شبانه روز نسبت به خرید و فروش آن اقدام کنید. 

برای معامله EURO STOXX 50 و بسیاری دیگر از شاخص‌های برتر در بازارهای مالی می‌توانید از طریق بروکر ITB اقدام کنید. به‌راحتی استراتژی معاملاتی خود را در ITB آزمایش کنید. پس از انتخاب استراتژی خود، با لوریج دلخواه و ابزارهای معاملاتی پیشرفته، سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کنید.

سوالات متداول

1. شاخص یورو استاکس 50 چیست؟

EURO STOXX 50 شاخصی است که تغییرات قیمت سهام 50 شرکت برتر حوزه یورو در اروپا را نشان می‌دهد.

2. مهم‌ترین شرکت‌های شاخص EURO STOXX 50 کدامند؟

ASML Holding، LVMH Moet Hennessy و Total Energies سه شرکت اصلی در شاخص یورو استاکس 50 هستند که سهم 20 درصدی در آن دارند.