معرفی بهترین اسیلاتور‌های فارکس (Forex Oscillator)

استفاده از اسیلاتورهای فارکس را می‌توان به بندبازی تشبیه کرد. این ابزارهای تحلیل تکنیکال، سیگنال‌های خرید و فروش زیادی صادر می‌کنند. واقعیت این است که تنها بخشی از سیگنال‌های صادر شده درست از آب در می‌آیند. شما باید مانند بندباز شجاعت استفاده از اسیلاتور فارکس را داشته باشید. در عین حال نیاز به تمرکز بسیار زیادی دارید تا سیگنال‌های حقیقی را شناسایی کنید.

تعداد زیادی اسیلاتور تا به امروز معرفی شده‌اند؛ اما شما به‌عنوان یک تحلیل‌گر تکنیکال نیازی به شناخت همه آن‌ها ندارید. در عین حال برای تنظیم استراتژی معاملاتی کارآمد، نمی‌توانید به‌تنهایی روی Oscillator حساب کنید. در ادامه قصد داریم به بررسی پیدا و پنهان این ابزارهای کاربردی در معامله‌گری بپردازیم. اگر آماده بندبازی با اسیلاتورهای بازار فارکس هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

اسیلاتور چیست؟ (Forex Oscillator)

Oscillator را در زبان فارسی می‌توان تحت عنوان نوسان‌گر ترجمه کرد. هر چند که تحلیل‌گران تکنیکال معمولا از همان کلمه اسیلاتور استفاده می‌کنند. به زبان ساده اسیلاتور فارکس نشان دهنده نوسان یک شاخص روی نمودار قیمت است. معمولا هر اسیلاتور از دو باند بالایی و پایینی تشکیل می‌شود و بین آن‌ها نوسان می‌کند. به‌طور کلی محدوده نوسان اسیلاتورهای فارکس نیز بین 0 تا 100 است.

بنابراین اسیلاتورها همواره به‌صورت یک عدد به‌نمایش در می‌آیند. سوال اساسی این است که معنا و مفهوم بالا و پایین رفتن اسیلاتور چیست؟ افزایش اسیلاتور نشان‌دهنده آن است که دارایی در حال نزدیک شدن به محدوده اشباع خرید است. بسته به نوع Oscillator مبنای مشخصی برای این منظور در نظر گرفته می‌شود. به‌عنوان مثال برای اسیلاتور RSI، وقتی شاخص مقدار بالاتر از 70 را نشان دهد، دارایی در محدوده اشباع خرید قرار می‌گیرد. این موضوع نشان می‌دهد که احتمالا در آینده نزدیک تقاضا برای خرید در مقایسه با فروش کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه احتمال افت قیمت وجود دارد.

برعکس کاهش اسیلاتور نیز نشان می‌دهد که دارایی در حال وارد شدن به محدوده اشباع فروش است. بار دیگر مثال اسیلاتور RSI را در نظر بگیرید. وقتی این شاخص به زیر 30 می‌رسد، دارایی وارد محدوده اشباع فروش شده است. این موضوع نشان می‌دهد که احتمالا در آینده نزدیک، تقاضا برای خرید در مقایسه با فروش افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه احتمال بازگشت و افزایش قیمت وجود دارد.

اسیلاتورهای فارکس تعداد زیادی سیگنال خرید و فروش صادر می‌کنند که همه آن‌ها صحیح نیستند

تفاوت Oscillator و اندیکاتور چیست؟

یکی از مهم‌ترین سوال‌هایی که تحلیل‌گران تازه‌کار مطرح می‌کنند، این است که تفاوت Oscillator و اندیکاتور چیست؟ واقعیت این است که تفاوت خیلی جدی بین آن‌ها وجود ندارد. اساسا اسیلاتورها نیز نوعی اندیکاتور به‌شمار می‌روند. به‌همین دلیل خیلی از اوقات تحلیل‌گران این دو واژه را به‌جای یکدیگر به‌کار می‌برند.

در عین حال یک نکته کلیدی در تفاوت اسیلاتور و اندیکاتور وجود دارد. اندیکاتور‌ها می‌توانند در شناسایی روند‌های حاکم بر نمودار به‌ما کمک کنند. این در حالی است که اسیلاتورها تنها می‌توانند شدت یا ضعف روند‌ نمودار در اختیار ما قرار نمی‌دهند. در واقع شما باید ابتدا روند را با سایر ابزارها تشخیص دهید، سپس از اسیلاتورها برای بررسی قدرت روند استفاده کنید. این وجه تمایز، رویکرد مهمی را در بین تحلیل‌گران تکنیکال به‌دنبال داشته است.

معمولا هنگامی که نمودار قیمت در محدوده رنج (Range) قرار دارند، اسیلاتورها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این شرایط اسیلاتورهای فارکس می‌توانند محدوده‌های اشباع خرید و فروش در نمودار را با دقت به‌مراتب بیشتری تعیین کنند. این در حالی است که اگر روند صعودی یا نزولی در نمودار شاهد باشیم، تحلیل‌گران حرفه‌ای به استفاده از اندیکاتور‌ها بسنده می‌کنند.

انواع اسیلاتورهای فارکس

انواع اسیلاتورهای فارکس را می‌توان در دو گروه اصلی دسته‌بندی کرد که عبارت‌اند از:

1. اسیلاتورهای مرکزی (Centered Oscillators)

اسیلاتورهای مرکزی حول یک خط یا نقطه در نمودار نوسان می‌کنند. این نوسان‌گرها معمولا شاخصی برای ارزیابی میزان قدرت یا ضعف روندها در نمودار قیمت هستند. معمولا وقتی نوسان‌گر در بالای خط مرکزی قرار داشته باشد، نشان دهنده حرکت صعودی در نمودار است. همچنین وقتی شاخص به زیر خط مرکزی می‌رود، حرکت نزولی را در نمودار شاهد خواهیم بود.

هر چه فاصله اسیلاتور از خط مرکزی بیشتر شود، نشان دهنده بالاتر رفتن قدرت روند است. در عین حال باید توجه داشته باشید که هر چه فاصله افزایش یابد، میل اسیلاتور برای بازگشت به‌سمت خط مرکزی نیز بیشتر می‌شود. انواع اسیلاتورهای مرکزی در فارکس را می‌توان به‌صورت زیر برشمرد:

اسیلاتور همگرایی / واگرایی میانگین متحرک MACD

اسیلاتور MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence به‌معنی همگرایی / واگرایی میانگین متحرک است. اندیکاتور میانگین متحرک (MA) از محاسبه میانگین قیمت در بازه‌های زمانی مختلف به‌دست می‌آید. به‌همین دلیل یک اندیکاتور پیرو است که خیلی برای پیش‌بینی روند حرکت نمودار در آینده کاربرد ندارد.

با اعمال چند تغییر مهم در این اندیکاتور، اسیلاتور MACD به‌دست می‌آید که در ردیف شاخص‌های پیشرو قرار می‌گیرد. به‌همین دلیل می‌تواند ابزاری برای پیش‌بینی آینده حرکت قیمت باشد. اسیلاتور مکدی از محاسبه اختلاف میانگین متحرک نمایی 12 روزه (EMA 12) با میانگین متحرک نمایی 26 روزه (EMA 26) به‌دست می‌آید. خط مکدی در نمودار همواره در قسمت بالا و پایین صفر نوسان می‌کند.

از محاسبه میانگین نمایی 9 روزه مکدی، متغیر دیگری به‌دست می‌آید که خط سیگنال نامیده می‌شود. دقت داشته باشید که شما به‌هیچ وجه نیازی به انجام محاسبه برای به‌دست آوردن این مقادیر در نمودار ندارید. به‌راحتی با استفاده از سایت‌هایی مانند تریدینگ ویو، می‌توانید اسیلاتور MACD را با تنظیمات اختصاصی روی نمودار به‌صورت خودکار پیاده کنید.

سیگنال‌های خرید و فروش در اسیلاتور MACD، هنگام برخورد خطوط مکدی و سیگنال صادر می‌شود. بر این اساس هنگامی که خط مکدی در ناحیه زیر صفر، خط سیگنال را از پایین به بالا قطع کند، سیگنال خرید صادر می‌شود. برعکس وقتی خط مکدی در ناحیه بالای صفر، خط سیگنال را از بالا به پایین قطع کند، سیگنال فروش صادر می‌شود.

علاوه بر آن یک کاربرد دیگر نیز می‌توان برای اسیلاتور مکدی ذکر کرد. همان‌طور که اشاره کردیم، اسیلاتورهای مرکزی، شدت و ضعف روندها را نشان می‌دهند.. اسیلاتور MACD یکی از بهترین ابزارهای موجود برای این منظور به‌شمار می‌رود. با مشاهده واگرایی بین نمودار قیمت و خط مکدی سیگنال ضعیف شدن روند‌ها صادر می‌شود. این موضوع بسیار مهمی است که باید برای تصمیم‌گیری در زمینه ورود و خروج به پوزیشن‌های معاملاتی مد نظر داشت باشید.

اسیلاتور نرخ تغییر ROC

ROS مخفف عبارت Rate of Change به‌معنی نرخ تغییر است. با استفاده از این اسیلاتور مرکزی می‌توانید درصد تغییر قیمت را در یک بازه زمانی معین اندازه‌گیری کنید. مثلا ROC 20 نشان دهنده میزان تغییر قیمت دارایی در 20 روز گذشته است. طبیعی است که هر چه اختلاف بین قیمت فعلی با 20 روز قبل بیشتر باشد، اسیلاتور ROC مقدار بیشتری را به‌نمایش می‌گذارد.

هر چقدر فاصله اندیکاتور ROC از صفر بیشتر شود، احتمال تغییر روند در نمودار افزایش می‌یابد

بر این اساس بدیهی است که اگر مقدار ROC بیش از صفر باشد، شاهد افزایش قیمت در بازه زمانی مد نظر بوده‌اید. برعکس اگر ROC مقدار زیر صفر را نشان دهد، کاهش قیمت در بازار رخ داده و به‌این ترتیب روند نزولی را پشت سر گذاشته‌ایم. دور شدن اسیلاتور ROC از خط صفر نشان دهنده شدت بالای روندهای نزولی یا صعودی است. در عوض با نزدیک شدن این شاخص به صفر می‌توان متوجه شد که روند‌ها در حال ضعیف شدن هستند.

اسیلاتور پارابولیک SAR

آخرین اسیلاتور فارکس مرکزی که در این مقاله معرفی می‌کنیم، اسیلاتور سهموی یا پارابولیک SAR است. این اسیلاتور به‌صورت مجموعه از نقاط روی نمودار قیمت ترسیم می‌شود. زمانی که نمودار روند صعودی دارد، نقاط زیر نمودار قرار می‌گیرند. اما وقتی نمودار حالت نزولی پیدا می‌کند، نقاط بالای آن قرار می‌گیرند.

سیگنال خرید و فروش اسیلاتور SAR هنگام قطع شدن نمودار توسط آن صادر می‌شود

سیگنال خرید و فروش با استفاده از اسیلاتور SAR زمانی صادر می‌شود که نقاط نمودار را قطع می‌کنند. بر این اساس هنگامی که نقاط از بالا نمودار را قطع می‌کنند و به‌سمت پایین آن حرکت می‌کنند، سیگنال خرید صادر می‌شود. همچنین وقتی نقاط از پایین به‌سمت بالا نمودار را قطع کنند، سیگنال فروش صادر می‌شود. تحلیل‌گران تکنیکال از این اسیلاتور معمولا برای نقاط خروج از پوزیشن‌های معاملات استفاده می‌کنند.

2. اسیلاتورهای نواری (Banded Oscillators)

دومین گروه از اسیلاتورهای فارکس که کاربرد بیشتری هم دارند، نوسان‌گر نواری است. این اسیلاتورها بین دو باند بالایی و پایینی نوسان می‌کنند. معمولا باند پایینی با مقدار 0 تعریف می‌شود و نشان دهنده ناحیه فروش اشباع (oversold) است. همچنین باند بالایی با مقدار 100 تعریف می‌شود و نشان دهنده ناحیه اشباع خرید (overbought) است. با استفاده از این شاخص‌ها به‌راحتی می‌توانید مناطق اشباع خرید و فروش را برای دارایی‌های مختلف شناسایی کنید. انواع اسیلاتورهای نواری فارکس عبارت‌اند از:

اسیلاتور شاخص قدرت نسبی RSI

RSI مخفف عبارت Relative Strength Index به‌معنی شاخص قدرت نسبی است. یکی از بهترین اسیلاتورهای فارکس که در بسیاری از استراتژی‌های معاملاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، RSI است. این شاخص بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. هر زمان اسیلاتور RSI مقدار کمتر از 30 را نشان داد، دارایی وارد محدوده اشباع فروش شده است. همچنین با عبور این شاخص از مرز 70، دارایی در محدوده اشباع خرید قرار می‌گیرد.

بعضی از تحلیل‌گران محتاط ممکن است که اعداد 20 و 80 را در اسیلاتور RSI مبنای تصمیم‌گیری درباره محدوده اشباع خرید و فروش قرار دهند. هر چند این رویه، ریسک تصمیم‌گیری را تا حدی کاهش می‌دهد؛ اما در عین حال ممکن است که فرصت‌های معاملاتی نیز از دست بروند.

محدوده اشباع خرید و فروش در اسیلاتور RSI به‌ترتیب بالای 70 و پایین 30 تعریف می‌شود

اسیلاتور RSI کاربرد دیگری نیز دارد که نباید به‌سادگی از کنار آن عبور کرد. گاهی اوقات ممکن است که در نمودار روند صعودی یا نزولی را در یک بازه زمانی مشخص شاهد باشیم؛ اما در همان بازه زمانی اسیلاتور RSI این روند را تایید نکند. به‌عنوان مثال تصویر زیر را در نظر بگیرید. روند نزولی بین نقاط L تا LL در نمودار قیمت شاهد هستیم. در عین حال اندیکاتور RSI در همین زمان روند افزایشی با شیب کم را تجربه می‌کند.

واگرایی بین نمودار و اندیکاتور RSI سیگنال نسبتا قوی از تغییر روندها به‌شمار می‌رود

در این حالت نوعی واگرایی بین نمودار قیمت و اسیلاتور RSI رخ می‌دهد. به عبارت دیگر علی‌رغم کاهش قیمت، افزایش RSI نشان می‌دهد که تقاضای خرید در بازار در حال بیشتر شدن است. همان‌طور که در تصویر فوق شاهد هستید، پس از بروز این واگرایی، روند نزولی در نمودار متوقف شده و یک روند صعودی قدرتمند در بازار به‌وجود آمده است. به‌همین دلیل این اتفاق را تحت عنوان واگرایی صعودی (Bullish Divergence) می‌شناسند. عکس این اتفاق نیز ممکن است که در روند صعودی نمودار رخ دهد که در آن حالت با واگرایی نزولی روبه‌رو خواهید شد.

اسیلاتور استوکاستیک (Stochastic)

استوکاستیک یکی دیگر از اسیلاتورهای فارکس است که محبوبیت بالایی بین تحلیل‌گران تکنیکال دارد. استوکاستیک روی سرعت تغییر یا مومنتوم قیمت دارایی تمرکز می‌کند. برای این منظور اسیلاتور استوکاستیک از حاصل تقسیم قیمت بسته شدن هر کندل به بازه قیمتی آن به‌دست می‌آید.

با فراخوانی اسیلاتور Stochastic روی نمودار قیمت یک دارایی متوجه خواهید شد که این ابزار تحلیل تکنیکال از دو خط با نام K و D تشکیل می‌شود. سینگنال‌گیری از اسیلاتور استوکاستیک تا حدی شبیه به RSI است. این اسیلاتور نیز بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. وقتی هر دو خط K و D به زیر 20 برسند، دارایی وارد محدوده اشباع فروش می‌شود. سیگنال خرید در این حالت وقتی صادر می‌شود که خط K از پایین به سمت بالا خط D را قطع کند.

محدوده اشباع خرید و فروش در اسیلاتور استوکاستیک به‌ترتیب بالای 80 و پایین 20 تعریف می‌شود

برعکس وقتی هر دو خط K و D به بالای 80 برسند، دارایی وارد محدوده اشباع خرید می‌شود. سیگنال فروش در این حالت وقتی صادر می‌شود که خط K از بالا به سمت پایین خط D را قطع کند.

مشابه آنچه درباره واگرایی اندیکاتور RSI ذکر کردیم، درباره اسیلاتور استوکاستیک نیز صدق می‌کند. اگر روند صعودی یا نزولی در نمودار قیمت در یک بازه زمانی توسط استوکاستیک تایید نشد، نوعی واگرایی رخ داده است. به‌عنوان مثال فرض کنید نمودار روند صعودی را طی می‌کند؛ اما در همان بازه زمانی استوکاستیک حالت نزولی به‌خود می‌گیرد. در این حالت واگرایی نزولی رخ داده است. به همین دلیل باید منتظر پایان روند صعودی و شکل‌گیری روند نزولی جدید در آینده نزدیک باشید.

اسیلاتور شاخص کانال دارایی CCI

CCI مخفف عبارت Commodity Channel Indicator به‌معنی شاخص کانال دارایی یا کالا است. هر چند در ابتدا این اسیلاتور برای معاملات بورس کالا ابداع شد؛ اما شما می‌توانید از آن بری معامله سایر دارایی‌ها از جمله جفت ارزهای معاملاتی نیز در فارکس استفاده کنید.

در اسیلاتور CCI نسبت قیمت فعلی دارایی در مقایسه با میانگین قیمت آن در یک بازه زمانی معین محاسبه می‌شود. محدوده خاصی نمی‌توان برای نوسان این اسیلاتور در نظر گرفت؛ اما تجربه نشان می‌دهد که بیش از 80 درصد اوقات اسیلاتور CCI بین مقادیر 100- تا 100+ نوسان می‌کند.

نوسانات اندیکاتور CCI در بیشتر اوقات بین مقادیر 100- تا 100+ رخ می‌دهد

از این اندیکاتور نیز می‌توانید برای تعیین مناطق اشباع خرید و فروش در نمودار استفاده کنید. به‌صورت پیش فرض بالاتر رفتن نمودار از 100+ مبنای تعیین مناطق اشباع خرید در نظر گرفته می‌شود. همچنین با پایین‌تر آمدن نمودار از 100- نیز دارایی وارد منطقه اشباع فروش می‌‌شود. البته شما بر اساس استراتژی معاملاتی خود می‌توانید مبنای تشخیص نقاط اشباع خرید و فروش را تغییر دهید.

اسیلاتور گردش پول MFI

MFI مخفف عبارت Money Flow Index به‌معنی شاخص گردش پول است. آنچه اسیلاتور MFI را از سایر اسیلاتورهای فارکس متمایز می‌کند، متغیرهایی است که برای محاسبه آن در نظر گرفته می‌شود. در اسیلاتورهای RSI و استوکاستیک صرفا روی تغییرات قیمت تمرکز می‌شود. اما MFI علاوه بر تغییر قیمت، حجم معاملات را نیز زیر نظر می‌گیرد.

محدوده اشباع خرید و فروش در اسیلاتور MFI به‌ترتیب بالای 80 و پایین 20 تعریف می‌شود

اسیلاتور MFI نیز بین 0 تا 100 نوسان می‌کند. افزایش این شاخص به بالای 80 نشانه‌ای از ورود دارایی به محدوده اشباع خرید تلقی می‌شود. همچنین کاهش این شاخص به محدوده زیر 20 نیز نشانه‌ای از ورود دارایی به‌محدوده اشباع فروش است. واگرایی بین اندیکاتور MFI و روند حرکت نمودار نیز مانند آنچه بالاتر درباره RSI ذکر کردیم، می‌تواند مبنای پیش‌بینی روند حرکت نمودار قرار بگیرد.

بهترین استراتژی‌های معاملاتی ترکیب اسیلاتورهای فارکس

با پرکاربردترین اسیلاتورهای فارکس آشنا شدیم. اولین نکته‌ای که باید مد نظر داشته باشید این است که تحت هیچ شرایطی نباید یک اسیلاتور فارکس را به‌تنهایی مبنای خرید و فروش در بازار قرار دهید. شما باید حتما دو یا سه اسیلاتور سازگار با یکدیگر را به‌صورت همزمان مد نظر قرار دهید تا استراتژی معاملاتی کارآمد و با ریسک کمتری را تنظیم کنید.

علاوه بر آن همواره نیم نگاهی هم به سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند الگوهای قیمت و خطوط حمایت و مقاومت بیندازید. این رویه تاثیر زیادی در حذف سیگنال اشتباه اندیکاتورها دارد.

در اینجا به‌عنوان یک مثال کاربردی و رایج، نحوه باز کردن پوزیشن معاملاتی خرید یا فروش را با استفاده از ترکیب سه اسیلاتور MACD، RSI و استوکاستیک بررسی می‌کنیم. این سه اندیکاتور در بسیاری از اوقات با هم سازگار هستند. در این حالت معمولا اسیلاتور استوکاستیک برای دریافت سیگنال و دو اسیلاتور MACD و RSI برای تایید سیگنال مورد استفاده قرار می‌گیرند.

استراتژی پوزیشن معاملاتی خرید (Long)

برای باز کردن پوزیشن معاملاتی خرید در فارکس با استفاده از این سه اسیلاتور باید گام‌های زیر را پشت سر بگذارید:

1.     مطمئن شوید که هر دو خط K و D استوکاستیک زیر خط 20 و در محدوده اشباع فروش هستند.
2.     اسیلاتور RSI را زیر نظر بگیرید و برای تایید روند صعودی مطمئن شوید که مقداری بالاتر از 50 را نشان می‌دهد.
3.     اسیلاتور MACD را زیر نیز بگیرید و برای تایید روند صعودی مطمئن شوید که خط مکدی در ناحیه زیر صفر، خط سیگنال را از پایین به بالا قطع کرده است.
4.     منتظر بمانید که خط K از پایین به سمت بالا خط D در اسیلاتور استوکاستیک را قطع کند. در این زمان می‌توانید پوزیشن خرید را باز کنید.

استراتژی پوزیشن معاملاتی فروش (Short)

برای باز کردن پوزیشن معاملاتی فروش در فارکس با استفاده از این سه اسیلاتور باید گام‌های زیر را پشت سر بگذارید:

1.     مطمئن شوید که هر دو خط K و D استوکاستیک بالای خط 80 و در محدوده اشباع خرید هستند.
2.     اسیلاتور RSI را زیر نظر بگیرید و برای تایید روند نزولی مطمئن شوید که مقداری پایین‌تر از 50 را نشان می‌دهد.
3.     اسیلاتور MACD را زیر نیز بگیرید و برای تایید روند نزولی مطمئن شوید که خط مکدی در ناحیه بالای صفر، خط سیگنال را از بالا به پایین قطع کرده است.
4.     منتظر بمانید که خط K از بالا به پایین خط D در اسیلاتور استوکاستیک را قطع کنید. در این زمان می‌توانید پوزیشن فروش را باز کنید.

جمع‌بندی

در این مطلب بررسی کردیم که اسیلاتور چیست و با انواع اسیلاتورهای فارکس آشنا شدیم. سیگنال‌های خرید و فروش زیادی توسط اسیلاتورها صادر می‌شوند. شما باید برای شناسایی سیگنال اشتباه اسیلاتورها، استراتژی معاملاتی مشخصی داشته باشید. همان‌طور که اشاره کردیم، حتما ترکیبی از دو یا سه اسیلاتور سازگار با یکدیگر را در نظر بگیرید. در کنار آن‌ها از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال نیز غافل نشوید. نوسان‌گیران و معامله‌گرانی که استراتژی ترید در تایم فریم کوتاه مدت را دنبال می‌کنند، بیش از سایرین به تحلیل اسیلاتورهای فارکس نیاز دارند. تنها با تمرین کردن می‌توانید مهارت لازم برای استفاده از Oscillator ها را به‌دست بیاورید.

سوالات متداول

در این قسمت به تعدادی از سوالات شما درباره اسیلاتورهای فارکس پاسخ می‌دهیم.

1. انواع اسیلاتور فارکس چیست؟

انواع اسیلاتورهای فارکس را می‌توان در دو گروه مرکزی و نواری تقسیم کرد که در متن مقاله به‌معرفی آن‌ها پرداختیم.

2. بهترین اسیلاتور فارکس برای تنظیم استراتژی معاملاتی کدام است؟

تجربه نشان می‌دهد که سه اسیلاتور RSI، MACD و استوکاستیک بیشترین میزان سازگاری را با یکدیگر دارند.